Калі чую словы “жывіца”,
“зелле”
Уяўленні,
якія ўзнікаюць у мяне, калі чую слова “жывіца”
У дзяцінстве я часта быў у лесе і са старэйшымі,
і з сябрамі. Мне асабліва падабаўся сасновы бор. Сваёй веліччу ён нагадваў
жывы, рухомы храм, у якім лёгка дыхалася.
У пасляваенныя гады пачалася так
называемая падсочка. З тоўстых, магутных соснаў спускалі сок, смалу. Для гэтага
спецыяльным прыстасаваннем рэзалі на ствале канаўкі. Па гэтых канаўках дзень і
ноч сцякала смала, напаўняючы невялікія конусападобныя бляшанкі, якія віселі
ўнізе. Белая сасновая смала ў конусападобных бляшанках застывала, станавілася вельмі
цвёрдаю. Яе мы называлі жывіцаю, так як яна цякла з жывога дрэва.
Мы са шкадаваннем глядзелі на сосны,
іншы раз нам хацелася пазнімаць і павыкідаць напоўненыя жывіцаю бляшанкі. Але
мы разумелі, што такім чынам нашкодзім людзям, якія збіраюць з соснаў жывіцу.
• А якія ўяўленні ўзнікаюць у вас, калі чуеце слова “жывіца”?
Вершаваная
трэніроўка.
• Замест кропак падбярыце (устаўце) патрэбныя словы з шасці літар.
Падказкі.
Першае слова з шасці літар: назоўнік,
які абазначае назву аднаго з элементаў шафы.
Другое слова з шасці літар: назоўнік, які
абазначае назву птушкі.
Слова “жывіца”
Рыфмуецца са словам п..,
Яму сугучна і слова с.. .
Уяўленні,
якія ўзнікаюць у мяне, калі чую слова “зелле”.
У пасляваенны час у нашым калгасе, як і
ў многіх іншых, сеялі шмат буракоў: як кармавых, так і цукровых. Потым іх
дзялілі на асобныя часткі, якія называлі дзялкамі. Гэтыя дзялкі давалі вясковым
калгасніцам-жанчынам. Іх трэба было прапалоць, потым прарваць буракі, каб не
былі надта густыя. А восенню буракі людзі вырывалі і грузілі на аўтамабілі ці на
трактары, здавалі калгасу, дзяржаве.
Праполка звычайна пачыналася ў першы
летні месяц, калі асабліва пякло сонца. Да гэтага часу буракі зарасталі густым,
як шчотка, зеллем. Канешне, жанчына – гаспадыня хаты – не магла адна справіцца
з такой працай. Таму на праполку выходзілі ўсёю сям’ёю, разам з дзецьмі. Не
адзін год на калгасным полі, на дзялках побач з блізкімі працаваў і я.
Дзялкі (маглі даць і дзве, і тры) былі
доўгія (больш чым на сто метраў) і шырокія (па пяць – пятнаццаць радкоў
буракоў). Укленчыўшы, я старанна выдзіраў з зямлі зелле і раз-пораз пазіраў
уперад, каб убачыць канец поля, дзялкі.
Усе мы з палёгкай уздыхалі тады, калі
заканчвалася цяжкая праполка.
• А якія ўяўленні ўзнікаюць у вас, калі чуеце слова “зелле”?
Вершаваная
трэніроўка.
• Замест кропак падбярыце (устаўце) патрэбныя словы з дзесяці і сямі
літар.
Падказкі.
Слова з дзесяці літар: назоўнік, да
якога можна падабраць аднакарэннае слова “зямля”.
Слова з сямі літар: назоўнік, які
абазначае назву абраду, звязанага з жаніцьбай.
Слова “зелле”
Рыфмуецца са словам б..,
Яму сугучна і слова в.. .
Для
даведкі (выкарыстоўвайце толькі для кантролю патрэбныя
словы, напісаныя наадварот): ацілап, ацініс; еллемяззеб, еллесяв.
Распрацаваў Аляксей Якімовіч
