Праверце сваю логіку і інтуіцыю. “Нязваныя госці --2”
Логіка
– уменне разважаць і рабіць вывады.
Сінонімы
да слова “інтуіцыя”: чуццё,
прадбачлівасць, здагадка.
У мінскім выдавецтве “Беларусь” выйшла мая кніга
“Нязваныя госці”, у якой змешчаны прыгодніцка-гістарычная аповесць, мастацкія
гіпотэзы, вершы і прыпеўкі для настрою.
1. Урывак з
прыгодніцка-гістарычнай аповесці “Нязваныя госці”.
Татары нас шукаюць! – прамовіў Базыль і пацягнуў Рамана за сабою.
Яны ляглі за
густым ядлоўцавым кустом, які рос воддаль ад сцяжынкі.
— Братка, трэба
ўцякаць. Заўважаць нас татары, — не сцярпеў Раман.
— Не заўважаць.
— А калі
заўважаць?
—
Раман, татары, мажліва, дзядулю і Марысю з сабою вязуць. Трэба паглядзець.
Над
лесам ярка свяціла сонца. На кустах блішчалі важкія дажджынкі. Птушкі спявалі
на розныя галасы.
Базыль адчуў, як зашчымела ў грудзях. Нясцерпна вось
так, выцягнуўшыся, ляжаць і чакаць немаведама чаго.
Што
ж гэта дзеецца на свеце? У сваім жа лесе ад ворага трэба хавацца.
Татары
на сцяжынцы з'явіліся неяк нечакана. Базыль
ледзь стрымаўся, каб не ўсклікнуць. Уперадзе ехаў Джавад, а за ягоным канём
ішла Марыся. На яе шыі была вяроўчына, канец якой трымаў Джавад.
—
Марыська! Ма… — заварушыўся Раман.
Базыль
паказаў яму кулак.
—
Маўчы!
Ён
глядзеў на Марысю. У сястрычкі ногі, рукі ў гразі, твар схуднелы, бледны. А
раней яе шчочкі заўжды былі кругленькія,
ружовыя.
Гэты ўрывак узяты з
раздзела:
а) “Прывязаны да сасны”;
б) “Адчай”.
• З двух варыянтаў выберыце
патрэбны.
2. Урывак з
прыгодніцка-гістарычнай аповесці “Нязваныя госці”.
Ды неўзабаве яны ўбачылі такое, ад чаго вочы зноў на лоб
палезлі: каля сцяжынкі нерухома стаяла лісіца і глядзела на іх.
Базылю
не раз прыходзілася бачыць лісіц. І не толькі ў лесе, але і на полі, на лузе,
нават каля самай вёскі. Звычайна яны ўцякалі, заўважыўшы чалавека. А гэтая
стаіць, як
авечка, і пазірае.
—
Чаго яна ўставілася на нас? — усклікнуў Раман.
— Не
ведаю, — паціснуў плячыма Базыль.
Раман тупнуў нагою і гукнуў, намерыўшыся прагнаць лісіцу:
— Эй!..
Лісіца
нават не ўздрыгнула.
—
Яна нейкая зачараваная! -- пакруціў галавою Раман.
"Няўжо
і гэтая зачараваная?" — падумаў Базыль. Хоць
і калацілася сэрца, але ён падышоў бліжэй і
ўбачыў на шыі лісіцы тонкую валасяную пятлю. Адным
канцом яна была прывязана да стволіка асінкі.
Гэты ўрывак узяты з
раздзела:
а) “Лісіца ў пастцы”;
б) “Прыкутыя да смалістага пня”.
• З двух варыянтаў выберыце
патрэбны.
3. Урывак з
прыгодніцка-гістарычнай аповесці “Нязваныя госці”.
Дзядуля не адказаў: выйшаўшы з лесу, яны заўважылі
коннікаў, якія імчаліся па лузе. Коннікі таксама ўбачылі іх і сталі. Ад іх
аддзяліўся адзін і паімчаўся да лесу.
—
Татка-а!..
— крыкнуў Раман. — Татка на Гнядым скача!
Ён
хацеў кінуцца да бацькі, але дзядуля спыніў яго:
—
Пачакай.
Бацька
ўсё бліжэй, бліжэй, ужо чуваць, як нокае, паганяе каня. Нарэшце падскакаў да іх і
рэзка таргануў Гнядога за вобруць.
—
Татка!
— усхліпнуў Раман і ўхапіўся рукою за стрэмя.
— Што з табою, сынок?
— выказаў трывогу бацька.
Раман усхліпнуў мацней.
—
Татка-а!..
—
Дзе вы так доўга бавіліся? Нашы дзяўчаты казалі, што нейкі татарын цягаецца па
лесе. Чакалі,
калі прыйдзеце, а вас усё няма і няма. Не вытрывалі, насустрач едзем.
— У лесе цэлы атрад татараў!— вырвалася ў Базыля. — Яны
схапілі дзядулю і да хвойкі прывязалі, а мы ўбачылі яго і развязалі. Мы…
— Дзе Марыся? – перапыніў яго, Базыля, бацька.
— Бяда, сынку! — глуха прагаварыў дзядуля Піліп. —
Схапілі нечысці Марыську. Не ўбярог я яе.
Бацька ўзняў угору дзіду.
— Адаб'ем!
Гэты ўрывак узяты з
раздзела:
а) “Размова з унукамі”;
б) “Сустрэча з бацькам”.
• З двух варыянтаў выберыце
патрэбны.
Адказы (выкарыстоўвайце
толькі для кантролю; словы напісаны наадварот). 1. Йачда. 2. Ытцсап ў ацісіл. 3. Макьцаб з ачэртсус.
Якімовіч, А. М. Нязваныя госці:
прыгодніцка-гістарычная аповесць, мастацкія гіпотэзы, вершы, прыпеўкі для
настрою / Аляксей Якімовіч. – Мінск : Беларусь, 2022. – 199 с.
