Творчы ўрок у 4 класе. ПАЎТАРЭННЕ ВЫВУЧАНАГА Ў 4 КЛАСЕ. ЗНАКІ ПРЫПЫНКУ Ў
СКАЗАХ З АДНАРОДНЫМІ ЧЛЕНАМІ
Мэты: актуалізаваць, сістэматызаваць і паглыбіць веды вучняў аб знаках
прыпынку ў сказах з аднароднымі членамі; выпрацоўваць уменні і навыкі ставіць
знакі прыпынку ў сказах з аднароднымі членамі
ў адпаведнасці з вывучанымі правіламі; садзейнічаць развіццю маўлення;
пашыраць слоўнікавы запас вучняў; выхоўваць у іх цікавасць да беларускай мовы, да вуснай народнай творчасці.
Ход
урока
1. Арганізацыйны момант.
Паўтараем
з рознай інтанацыяй і сілай голасу:
(Ціха.) Беларуская мова – наш здабытак,
наша багацце!
(Мацней.) Беларуская мова – наш здабытак,
наша багацце!
(Моцна.) Беларуская мова – наш здабытак,
наша багацце!
2. Праверка дамашняга задання.
3. Арфаграфічная размінка.
У пісьме гукі перадаюцца літарамі, а інтанацыя -- знакамі прыпынку.
Прачытайце і з дапамогай слова “як” перадайце пытанне і выразіце пачуццё
радасці. (Як ты жывеш? Як хораша вакол!)
• Пры дапамозе чаго
перадаюцца пытанне і пачуццё ў пісьме? (Пры
дапамозе знакаў прыпынку – пытальнага і клічнага знака.)
• Пастаўце знакі прыпынку
і прачытайце з патрэбнай інтанацыяй.
Нядаўна мы з мамай былі на лузе Як там прыгожа вясною А ты быў на лузе
Табе падабаецца там
4. Чыстапісанне.
Якая літара прапушчана ў словах?
Р..чка, р..мень, р..корд, р..ха. (Э.)
• Растлумачце, як будзеце
пісаць яе.
ЭэЭ эЭэ
• На другім радку злучыце
э
з зычнымі м, л, ш, р, ж, х, т.
Запішыце атрыманыя склады. Праверце.
мэ лэ шэ
рэ жэ хэ
тэ
• Раскрыйце значэнне
слова “рэкорд”. (Найлепшы вынік,
дасягнуты пры выкананні задання, у
якім –небудзь спартыўным спаборніцтве.) [1, с. 291, “Тлумачальны слоўнік”].
• Складзіце і запішыце
сказ са словам “рэкорд”.
5. Паведамленне тэмы і мэт урока.
Добра, калі ўмееш чытаць. Але чытаць трэба ўмець, асабліва калі ў
тэксце ёсць такія знакі прыпынку, як коскі.
Паслухайце казачных герояў Сароку і Шпачка, якія раскажуць вам і пра
ролю знакаў прыпынку пры аднародных членах сказа і розных злучніках, і пра
ўменне чытаць.
6. Актуалізацыя ведаў па асноўных пытаннях
вывучанага.
Чытанне казкі ў спалучэнні з
гутаркай і практычнай працай вучняў.
Аднаго разу Сарока сустрэла Шпачка і ўбачыла ў яго вялікі ліст паперы,
увесь спісаны літарамі.
-- Братка Салавей пісьмо прыслаў? -- здагадалася Сарока.
-- Але! -- важна кіўнуў галавою Шпачок. -- Чытаю і начытацца не магу!
Вельмі ж добра напісана!
-- А мне можна пачытаць? -- пацікавілася Сарока.
-- Калі ласка! -- усклікнуў Шпачок.
Сарока ўзяла ў суседа ліст, прачытала тэкст і нахмурылася.
-- Змест табе не падабаецца? -- заўважыў незадаволенне сяброўкі Шпачок.
-- Змест цудоўны! Але чамусьці знакаў прыпынку ў тэксце няма! --
прамовіла Сарока.
-- Прачытайце пісьмо Салаўя. Пастаўце знакі прыпынку, а ў канцы ўрока
праверыце, ці правільна вы гэта зрабілі.
Як добра ў лесе летам! Там можна назбіраць і суніцаў і чарніцаў і
малінаў. А колькі грыбоў хаваецца каля лясных сцяжынак! Вопытныя грыбнікі
нясуць з лесу баравікі маслякі лісічкі. У лесе растуць не толькі дрэвы але і
кусты. Яны даюць прытулак і прахалоду і птушкам і звярам.
Чытанне працягу казкі.
Паслухайце працяг нашай казкі.
Сядзяць на ўзлеску Сарока і Шпачок, няспешна вядуць гаворку.
-- Знакі прыпынку даўно прыдуманы, --
распачала Сарока. -- Першым і асноўным знакам прыпынку была кропка. А
потым з'явіліся коска, пытальнік, клічнік...
-- Можа, знакі прыпынку зусім не патрэбныя? Можа, яны ствараюць для
ўсіх нас толькі лішнія праблемы? -- ужыў новае слоўца Шпачок.
(Праблема -- складанае пытанне, якое патрабуе вырашэння, даследавання.)
[1, с. 257, “Тлумачальны слоўнік”].
-- Без клічнікаў, пытальнікаў і косак ты змог бы, напрыклад, прачытаць
верш выразна, каб усім ён спадабаўся? Змог бы хутка зразумець яго змест? --
запыталася Сарока.
-- Без гэтых знакаў прыпынку было б цяжка разабрацца і ў змесце, і ў
інтанацыі верша, -- падумаўшы, пагадзіўся Шпачок.
Хвілінка адкрыццяў.
Разгледзьце прыклад вершаванага тэксту са знакамі прыпынку і з
прапушчанымі знакамі прыпынку. Які з іх вам чытаць лягчэй? Які вы зразумелі
хутчэй?
На траве блішчыць раса(,)
На сонейку ззяе(,).
З вулля вылецела пчолка(,)
Мёд з кветак збірае.
Аляксей Якімовіч.
• Назавіце ў тэксце
аднародныя члены сказа.
• У слове “мёд” напісанне зычнай літары не адпавядае
вымаўленню. Каб праверыць, якую літару патрэбна пісаць, звярніцеся да слова
ласкава (утварыце яго памяншальна-ласкальную форму). (Мядок.)
• Якое правіла вы
прымянілі?
Канструяванне сказаў.
Замест
кропак устаўце патрэбныя злучнікі.
Аднародныя
члены сказа могуць быць звязаны паміж сабой з дапамогай злучнікаў ... ( а, але,
і).
Коска ставіцца перад злучнікамі ..., ... (а, але).
Калі
злучнік ... (і ) ужываецца ў сказе адзін раз, коска перад ім не ставіцца.
Калі
злучнік ,..., ... , ... , (і )
паўтараецца ў сказе некалькі разоў, коска перад ім ставіцца.
• Замест кропак устаўце патрэбнае
слова.
Коска
паміж аднароднымі членамі сказа не … (ставіцца),
калі яны звязваюцца без злучнікаў, з дапамогай інтанацыі.
Лінгвістычны каментарый
настаўніка.
Запомніце! У сказе, дзе ёсць пералічэнне аднародных членаў, ужываецца злучнік і.
З дапамогай злучнікаў а, але ў сказах выражаецца
супрацьпастаўленне.
Узнаўленне ўбачанага і
пачутага.
Растлумачце пастаноўку знакаў прыпынку пры аднародных членах сказа ў
вершы Аляксея Якімовіча.
Над лужком бусел ляціць,
Крыламі махае.
Сонца выплыла з-за хмаркі,
Свеціць, прыгравае.
Аляксей Якімовіч.
Праца з практыкаваннем.
Пастаўце прапушчаныя знакі прыпынку і растлумачце іх пастаноўку.
1. І над пясчанай дарогай і над шырокім полем і над зялёным балотам
слаўся густы туман. 2. Журавы гусі качкі буслы ўжо паляцелі ў вырай. 3. Зімою сонца свеціць але амаль не грэе. 4.
Міхась прыйшоў з лесу а грыбоў не прынёс. 5. Гараджане прыехалі ў вёску, каб
адпачыць пазагараць на прыродзе. 6. Міхась адбегся азірнуўся назад і гучна
ўсклікнуў.
• Растлумачце правапіс
прыстаўкі ў слове “адбегся”. ( Прыстаўка ад- пішацца нязменна.)
• Растлумачце значэнне
слова “гараджане”.
• Падбярыце аднакаранёвыя
словы да назоўніка гараджане.
• Складзіце і запішыце
словазлучэнне са словам “гараджане”.
• Пры напісанні слова
“гараджане” ў якім месцы вас падсцерагае Памылка Памылкаўна? Чаму?
• Выдзеліце арфаграму ў
слове “гараджане”. Растлумачце яе правапіс.
• Перакладзіце на рускую
мову слова "гараджане". Параўнайце гучанне і напісанне.
• Назавіце складаны сказ.
Лінгвістычны каментарый
настаўніка.
Ведайце! Гараджане -- слоўнікавае слова. Запішыце яго ў слоўнік і выдзеліце літару дж.
Канструяванне сказаў.
Закончыце думкі сказаў.
Складаны сказ мае некалькі… (частак).
Кожная з іх -- сваю граматычную… (аснову).
Часткі складанага сказа звычайна аддзяляюцца ... (адзін ад аднаго коскай.) Яны могуць злучацца пры дапамозе злучнікаў
... (а, але, і, каб, дзе
і іншых).
Словы і выразы для даведкі: аснову; частак; а, але, і, каб, дзе і іншых; адзін ад аднаго коскай.
Гульня
"Сказ-жартаўнік".
Ці згодны вы з такім тлумачэннем?
Касавіца -- закрыты з усіх бакоў чатырохколы экіпаж на рысорах, а
карэта -- перыяд касьбы, сенакос.
• Запішыце сказ у
выпраўленым варыянце.
• Які гэта сказ: просты
ці складаны?
• Растлумачце пастаноўку
знакаў прыпынку.
Гукавая гульня "Назавіце
слова".
Прачытайце
і назавіце патрэбнае слова.
З татам мы прыйшлі ў лясок.
Тут растуць дубкі, ялінкі,
Беластволыя бярозкі
І
высокія … (асінкі).
Аляксей Якімовіч.
• Дакажыце, што ў
вершаваным тэксце ёсць аднародныя члены сказа. Растлумачце пастаноўку знакаў
прыпынку пры іх.
Праца са словам.
З прапанаваных слоў выберыце і запішыце антонімы.
Шчаслівы, буйны, цікавы, чырвоны, дробны, гарадскі, прывабны. (Буйны, дробны.)
• Па якіх прыметах вы
вызначылі, што словы “буйны” і “дробны” з'яўляюцца антонімамі?
• Падбярыце сінонімы да
слоў “буйны” (вялікі), “дробны” (малы).
• Ці могуць быць буйныя
(дробныя) ягады, вугалькі, арэхі, яблыкі, сняжынкі? Адкажыце.
• Складзіце і запішыце
словазлучэнні са словамі “буйны”, “дробны”.
• Прачытайце верш.
Летам неба прысылае
Цёплыя дажджынкі.
Зімой падаюць, кладуцца
Белыя сняжынкі.
Дождж нам градкі палівае,
Снег зямельку уцяпляе.
Аляксей Якімовіч.
• Прачытайце. Якія
прыметнікі вы падабралі б да слоў “дождж” і “ дожджык”? (Буйны дождж, дробны дожджык.)
• Назавіце аднародныя
члены сказа і растлумачце пастаноўку знакаў прыпынку пры іх.
• А цяпер адкажыце, калі
ласка: вашы бабуля і мама рады, калі вы працуеце, дапамагаеце ім на агародзе?
Паслухайце такія прыказкі:
Без працы не будзе шчасця.
Вачам страшна, а рукі возьмуцца і зробяць [2, с. 99, “Беларускія
прыказкі Я. Рапановіча”].
• Чаму нас вучаць гэтыя
прыказкі?
Фізкультхвілінка.
Н
а с т а ў н і к. Я буду чытаць вам сцвярджэнні, якія могуць быць правільнымі ці
памылковымі. Калі вы згодны са сказаным, папляскайце ў далоні, калі не –
прысядзьце.
1. У слове "лыжка" пасля ы пішам літару ш.
(Вучні прысядаюць.)
2. У слове "ножка” пасля о пішам літару ш.
(Вучні прысядаюць.)
3. У слове "дарожка” пасля р
пішам літару ж. (Вучні пляскаюць у
далоні.)
Самастойная праца.
Прачытайце тэкст з патрэбнай інтанацыяй. Назавіце злучнікі. Што яны
звязваюць? Часткі складанага сказа ці аднародныя члены?
Растлумачце пастаноўку знакаў прыпынку.
Зімою і летам, вясною і восенню назірайце за прыродай.
Чаму я раю вам гэта зрабіць?
Назіраючы за прыродай, вы будзеце назіраць і за тым жыццём, якое ідзе,
мяняецца вакол. Вас чакаюць новыя неспадзяванасці, адкрыцці, якія прынясуць вам
нямала радасці, задавальнення.
Прырода шматлікая, разнастайная і непаўторная. Яе трэба берагчы, як берагуць самае важнае,
самае дарагое. Той чалавек, які сябруе з прыродай, становіцца не толькі
ўважлівым, але і добрым. Прырода спрыяе гэтаму, выхоўвае яго, як мудры
настаўнік (Аляксей Якімовіч).
Хвілінка кемлівасці.
Дапішыце сказы. Растлумачце пастаноўку знакаў прыпынку.
Настаўніца казала нам, каб ... . Міхась сказаў, што ... . Дзеці прыйшлі
на луг, дзе ... . Алесь убачыў шпака і вераб’я, якія... .
Для даведкі: кружыліся матылькі, чмялі, пчолы; добра вучыліся і слухаліся бацькоў;
сядзелі, калыхаліся на тонкай галінцы вішанькі; Алеся, Ніна і Пятрусь
застануцца ў класе.
Чытанне працягу казкі ў
спалучэнні з гутаркай і практычнай працай вучняў.
Зноў запрашаю вас на сустрэчу з Сарокай і Шпачком.
-- Зараз я раскажу табе адну гісторыю, звязаную з коскай, --
прапанавала Шпачку Сарока.
-- Калі ласка! -- узрадаваўся Шпачок.
Вось якую гісторыю пачуў ён ад сваёй сяброўкі.
Заблудзіўся ў лесе хлопчык Алесь. Два дні ён блукаў па цёмных лясных
зарасніках, падобных на страшны казачны малюнак. Раптам бачыць: мосцік над
ручайком вісіць! Значыць, людзі блізка!
-- А-у-у!.. – што ёсць сілы
гукнуў Алесь і… убачыў перад сабою коску.
-- А я цябе ведаю, -- распачала размову коска.
-- Здаецца, да гэтага я не сустракаўся з табою, -- разгубіўся хлопчык.
-- У школе і дома сустракаўся, калі сказы пісаў. А ў гэтых сказах я
стаяла і непрыкметна ўсміхалася, бо ты заўжды ў патрэбным месцы мяне ставіў.
-- Я заблудзіўся, не ведаю, у якім баку мая вёсачка знаходзіцца, --
прызнаўся Алесь.
Коска кіўнула галавою, паказаўшы направа.
-- Бяжы па гэтай утравелай сцяжынцы і неўзабаве ўбачыш сваю родную
вёсачку.
Алесь падзякаваў косцы і пакрочыў па ўтравелай сцяжынцы.
Вось так коска дапамагла хлопчыку Алесю.
Самастойная праца.
Дзе можна паставіць коску, якая б раздзяліла аднародныя члены сказа? Як
адрозніваецца інтанацыя сказаў у першым і другім выпадку?
Учора ў Алеся былі брат старэйшы(,) сябар.
Алесь малюе(,) добра чытае(,) прыгожа піша(,) хутка рашае задачы.
Пытанне віктарыны.
Як можна з дапамогай коскі паменшыць у дзесяць разоў наступныя лікі:
11, 17, 35?
( Паставіць паміж імі коску.)
Выразнае чытанне.
Прачытайце з патрэбнай інтанацыяй казку Аляксея Якімовіча. Звярніце
ўвагу на знакі прыпынку. Растлумачце іх пастаноўку.
Чаму нахмурылася Сарока?
Аднойчы Сарока сустрэла Шпачка і ўбачыла ў яго вялікі ліст паперы,
увесь спісаны літарамі.
-- Братка Салавей пісьмо прыслаў? -- здагадалася Сарока.
-- Але! -- важна кіўнуў галавою Шпачок. -- Чытаю і начытацца не магу!
Вельмі ж добра напісана!
-- А мне можна пачытаць? -- пацікавілася Сарока.
-- Калі ласка! -- усклікнуў Шпачок.
Сарока ўзяла ў суседа ліст, прачытала тэкст і нахмурылася.
-- Змест табе не падабаецца? -- заўважыў незадаволенне сяброўкі Шпачок.
-- Змест цудоўны! Але чамусьці знакаў прыпынку ў тэксце няма! --
прамовіла Сарока.
• Прачытайце пісьмо
Салаўя і пастаўце знакі прыпынку.
Вельмі добра летам з самага ранку свеціць ласкавае сонейка яно быццам
запрашае цябе, каб выйшаў з хаты на двор там, на дварэ, цябе сустрэнуць вясёлай
песенькай шпакі яны сядзяць каля сваіх дашчаных хатак і з цікаўнасцю глядзяць
на цябе а высока ў небе дружнай чародкай плывуць, усё кудысьці спяшаюцца белыя
хмаркі.
Праца з дэфармаваным тэкстам.
Спішыце, ставячы прапушчаныя коскі і літары. Якімі правіламі вы
кіраваліся?
Спяць(,) заснулі луг і лес.
Спіць у полі к..ласок.
Разам з імі засынай,
Дараж..нькі мой сынок.
Спяць і зайцы(,) і лісіцы,
У нары спіць
барсучок.
Разам з імі засынай,
Мая радасц..(,) мой сынок.
Люлі-люлі-люлі…
Не гуляюць гулі.
Люлі-люлі-люлі…
Спаць па..шлі(,) заснулі.
Аляксей Якімовіч.
Хвілінка кемлівасці.
Складзіце складаны сказ з аднароднымі членамі, у якім ёсць слова з
выбарам напісання літар с, з у прыстаўцы.
Узор.
Алесь (с, з)бегаў дамоў, каб узяць вудачку і кепку.
Вясёлая хвілінка.
Н а с т а ў н і к. Вымаўляем
правільна. Я прачытаю верш, а словы – жур-жур-жур – потым прамовіце і вы.
“Жур-жур-жур”, --
Вада журчыць,
Ад пагорка у нізінку
Усю раніцу бяжыць.
Аляксей Якімовіч.
• Вызначце аднародныя
выказнікі ў тэксце.
• Які знак прыпынку вы
паставілі б у гэтым вершы?
Перакладчыкі.
Перакладзіце тэкст на беларускую мову. Растлумачце пастаноўку знакаў
прыпынку.
Человекообразные
Человекообразные
обезьяны – это группа млекопитающих, которая включает арангутанов, горилл, шимпанзе и гиббонов. Гориллы живут семейными группами. Глава каждой
группы – крупный старый самец. Чтобы другие самцы держались на расстоянии от
его самок и детёнышей, он встаёт на задние ноги, ревёт и стучит кулаком по
груди (Д. Райан, Р. Куп, Х.
Флинт «Животные», стр. 12 -- 13) [4, с. 12 – 13, «Животные»].
Слоўнік: человекообразный –
чалавекападобны; включает – уключае; крупный – буйны; самец – самец; грудь –
грудзі.
Праца з тэкстам.
Пастаўце патрэбныя знакі прыпынку. Як вы будзеце разважаць,
тлумачачы іх пастаноўку? Прыдумайце
назву для казкі.
Стаіць заяц Белячок на ўзлеску і ўсё паўтарае:
-- Сыроватка з-пад прастаквашы… Сыроватка з-пад прастаквашы… Сыроватка
з-пад прастаквашы…
Падышоў да яго заяц Шарачок і пацікавіўся:
-- Верш на памяць вучыш, Белячок?
-- Гэта не верш(,) а скорагаворка. Хачу сказаць скора(,) а не
атрымліваецца, --растлумачыў Белячок і прамовіў: -- Сыроватка з-пад кашы…
-- Зноў не атрымался? – усміхнуўся Шарачок.
Белячок апусціў галаву і развёў
лапамі.
-- Галоўнае ў скорагаворцы не ў тым(,) каб сказаць скора, -- пачаў
Шарачок.
-- А што галоўнае? – не сцярпеў(,) перапыніў яго Белячок.
-- Галоўнае – правільна(,) выразна і прыгожа вымавіць кожнае слова.
-- Сыроватка з-пад прастаквашы, -- на адным дыханні прагаварыў Белячок
і з гонарам паглядзеў на сябра.
-- Цяпер ты вымавіў скора(,) правільна(,) выразна і прыгожа, --
пахваліў Белячка Шарачок і такую скорагаворку яму прапанаваў: -- Гаварыў(,)
гаварыў(,) не дагаварыў(,) дагаворваў(,) дагаворваў(,) ды загаварыўся.
Лагодна свеціць вясенняе сонца(,) свежы ветрык прабягае па ўзлеску.
Стаяць Белячок і Шарачок і вымаўляюць выразна і прыгожа:
-- Гаварыў(,) гаварыў(,) не дагаварыў(,) дагаворваў(,) дагаворваў(,) ды
загаварыўся (Аляксей Якімовіч “Сем
гісторый пра Воўка і Вожыка”, казка “Гаварыў, гаварыў, не дагаварыў…”, стар. 23
– 24) [6, с. 23 – 24, “Сем гісторый…”]
• Вызначце тып тэксту.
Дыктант "Правяраю
сябе".
Спішыце тэкст. Праверце, ці напісалі правільна.
На ўсходзе неба чыстае, светлае, як у бязгрэшным храме. Толькі зрэдку
з’яўляюцца хмаркі, дзіўнымі белымі караблямі самай рознай формы праплываюць па
ім. А на захадзе хмарак шмат. Яны ціснуцца, стаяць на небе. Адтуль прылятае
лёгкі вецярок, лашчыць, абдымае, хоча падтрымаць, даць сілы ў гэты гарачы
вераснёўскі дзень (Аляксей Якімовіч
“Белакрылая птушка” , стар. 15) [5, с. 18, “Белакрылая птушка”].
Узбагачаем мову словам Якуба
Коласа.
Раскрыйце дужкі, устаўце патрэбныя літары, выразна прачытайце
вершаваныя радкі Якуба Коласа.
Эх, зараслі вы, пуцявіны,
У гэты мілы мой куточак,
Дзе
ны(е, я) жоўценькі пясочак
Пад летнім сонцам, пад спякотай
І ззя(е, я) смутнай пазалотай
Над самым
Нёмнам срэбраводным,
Так сэрцу блізкім-блізкім, родным.
І зараслі не палынамі,
Не крапівой, не
драсянамі,
Не ч(а, я)ратом, не лебядою, --
А беларускаю бядою.
Ды покі будзе
сэрца біцца,
Яно не зможа пагадзіцца
Ні з гэтым гвалтам, ні з бядою
Над нашай роднаю з(я,
е)млёю... [3, с. 126, “Новая зямля”].
-- Растлумачце пастаноўку знакаў прыпынку.
-- Раскрыйце значэнне слова “покі”. (Пакуль.)
Тэст.
З дапамогай знака "+" абазначце
сказ, у якім знакі прыпынку пастаўлены няправільна.
1.
Вясна прынесла людзям траву, кветкі
цяпло.
2.
Дарога была не шырокая, а вузкая.
3.
Дождж прайшоў, але бурачкі, цыбульку моркву не напаіў.
7. Падвядзенне вынікаў урока.
• Якія знакі прыпынку вы
ведаеце? У якіх выпадках іх выкарыстоўвалі?
• У чым трэба
пераканацца, перш чым выкарыстаць правіла аб знаках прыпынку пры аднародных
членах сказа?
• Назавіце злучнікі,
якімі могуць быць звязаны аднародныя члены сказа; часткі складанага сказа.
• Раскажыце пра знакі
прыпынку пры аднародных членах сказа.
• Ці можна абысціся без
знакаў прыпынку?
• Праверце, ці правільна
паставілі знакі прыпынку ў пісьме Салаўя.
8. Заданне
на дом.
Спіс выкарыстанай літаратуры
1. Баханькоў
, А., Гайдукевіч, І. Шуба , П. Тлумачальны слоўнік
беларускай мовы / А. Я. Баханькоў, І. М. Гайдукевіч, П. П. Шуба. Для сярэд.
школы. 2-е выд., перапрац. і дап. –
Мінск : Нар. асвета, 1972. – 376 с.
2. Беларускія прыказкі, прымаўкі і
загадкі / склад. Яўген Рапановіч. Выд. другое, перапрац. і дап. – Мінск : Выш. шк., 1974. – 384 с.
3. Колас,
Я. Новая зямля; Сымон-музыка : паэмы / Якуб Колас. —Мінск : Маст. літ.,
1986. — 448 с.
4.
Райан Д., Куп Р., Флинт Х. Животные. Моя первая энциклопедия / Д. Райан, Р. Куп, Х.
Флинт, пер. с англ. И. М. Песковой. – Ж
5.
Якімовіч, А. М. Белакрылая птушка :
аповесці, вершы / Аляксей Якімовіч. – Мінск : Беларусь, 2021. – 199 с.
6.
Аляксей Якімовіч. Сем гісторый пра
Воўка і Вожыка : апавяданні і казкі / А.
М. Якімовіч. – Мінск : Пачатковая школа, 2016. – 58 с.
Упершыню
надрукаваны ў дадатку да часопіса “Пачатковае навучанне: сям’я, дзіцячы сад,
школа” ў № 23 (2018 год) не ў гэтым, а ў іншым, змененым варыянце.