Пра багоў язычніцкіх. Багіня Мая
(у
форме пытанняў і адказаў)
Наша беларускае мінулае багатае, непаўторнае. Многіх
цікавіць, як жылі нашы прашчуры, чым захапляліся. З урокаў гісторыі мы ведаем,
што яны верылі ў язычніцкіх багоў, шанавалі іх, баяліся, улагоджвалі, а іхнія
выявы з дрэва ці каменя ставілі каля свайго жылля, у лесе. Многія элементы тых
даўніх абрадаў дайшлі да нашага часу. Іх можна ўбачыць і на Купалле, і на
Вялікдзень, і на Каляды.
-- Ці праўда, што жонка пана сусвету Дальбога багіня Мая нарадзілася
з марской хвалі?
-- У той час зямлі, акрамя вострава-выраю (раю), яшчэ не
было. Усюды мора плюскала, узнімала халодныя хвалі. Поглядам-промнем акінуў яго
Дальбог, і перастала яно хмурыцца, пачало ўсміхацца. Вясёлым звонам заплёскалі
хвалі, уверх пацягнуліся, захацелі адчуць ласку Дальбогаву.
І Дальбог, каб пазбавіцца суму, захацеў мець сяброўку.
Высокая хваля, стукнуўшыся аб бераг вострава-выраю, пад цёплым поглядам
Дальбога стала прыгожаю багіняю Маяю. Пакінуўшы марскую стыхію, выскачыла багіня
з вады. Зялёная марская вада сцякала з яе, калі ішла па беразе. Дзе пакідала
мокры след, там вырастаў пахкі аер. Дзе з цела Маі падалі кроплі, там трава
з’яўлялася, зелянела.
-- Як жа сустрэліся багіня Мая і пан сусвету Дальбог?
-- У сонечным бляску на райскі востраў спусціўся Дальбог
і пайшоў насустрач Маі. А яна спалохалася, засаромелася. Убачыўшы яго, у тонкую
бярозку абярнулася. Стан дзявочы стаў стволікам, галінкі – кудзеркамі, цела –
карою беласнежнаю.
-- Пазнаў яе Дальбог?
-- Адразу пазнаў сваю сяброўку, з імклівай хвалі ім
створаную. У той сонечны дзень у вялікім сусвеце было першае каханне.
-- Што з’яўляецца эмблемай багіні Маі, яе сімвалам,
ідэяй?
-- Мы ведаем, што эмблема міру – голуб, эмблема
Алімпійскіх гульняў – пяць кольцаў. А эмблема багіні Маі – аер, зялёная трава, бярозка.
Яшчэ яе называюць тварыцелькай зямной гладзі. Слугі яе -- духі і русалкі.
Стаіць бярозка.
Ветрык прыбягае,
Расчэсвае
кудзеркі.
Уздыхае бярозка маладая.
Сястрычкі белакрылыя,
З
кропелек сатканыя,
Над намі праплываюць
Прыгожыя, прыбраныя.
Зялёная трава,
Як шчотка, падрастае.
Жаданая вясна
Зямліцу
аздабляе.
Хочацца смяяцца,
Хочацца кахаць,
З букетам першых кветак
Сяброўку сустракаць.
З
багіняй Маяй
Прыйшоў і май.
Цвіце пад сонцам
Наш мілы край.
2024 год.
