Быў выпадак
За падтрымкай у манастыр
У 1989 годзе ў
Жыровіцкім манастыры адкрылася (дакладней сказаць, узнавіла сваю працу) духоўная семінарыя.
Тады я працаваў настаўнікам у Слонімскім раёне, у
Касцянёўскай сярэдняй школе. Пасля працы як літаратар (на той час выдаў дзве
кнігі: зборнікі аповесцей “Гордзіеў вузел” і “Эльдарада просіць дапамогі”) і як
актыўны ўдзельнік руху “Адраджэнне” займаўся палітычнай дзейнасцю, а таксама
змагаўся за права беларусаў размаўляць па-беларуску на сваёй зямлі. Дзяржаўнаму
апарату гэта вельмі не падабалася. На
мяне пастаянна ціснулі прадстаўнікі органаў народнай асветы. Я адчуваў,
што вось-вось магу апынуцца за парогам школы. Сваю краіну, нягледзячы ні на
што, не збіраўся пакідаць.
Пачуўшы, што ў Жыровіцах адчыняецца духоўная семінарыя,
вырашыў звярнуцца туды і папрасіць, каб мяне ўзялі на працу ў якасці выкладчыка
беларускай мовы.
Па-першае, мне трэба было атрымаць надзейнае, сталае
месца працы, мець хоць які-небудзь заробак, па-другое, такім чынам вырашыў
выказаць свой пратэст, хацелася, каб ён атрымаў шырокі грамадскі рэзананс. У
тыя гады наша дзяржава (а гэта быў, як здавалася многім, усемагутны Савецкі
Саюз) халаднавата адносілася да праваслаўнай царквы.
Цёплым асеннім днём са Слоніма прыехаў у Жыровіцкі
манастыр і, сустрэўшыся з настаяцелем (яго прозвішча, на жаль, не памятаю),
выклаў яму сваю просьбу. Настаяцель аднёсся да мяне ветліва, інтэлігентна. Ён
правёў экскурсію па манастыры, паказаў, як жывуць яго насельнікі і напрыканцы
сказаў, што праз некалькі дзён атрымаю канкрэтны адказ.
Праз некалькі дзён, што вельмі здзівіла, да мяне дамоў
патэлефанаваў мітрапаліт Філарэт. Помню яго гулкі бас. Па-мойму, у час
тэлефоннай размовы менавіта ён прапанаваў мне
выступіць перад навучэнцамі духоўнай семінарыі, прачытаць ім лекцыю аб
сучаснай беларускай паэзіі. Тое ж самае пачуў і ад прадстаўнікоў манастыра.
Прапанаваў ім расказаць аб сваёй літаратурнай творчасці, але яны ад гэтага
адмовіліся.
Я зразумеў, што на працу ў семінарыю мяне не возьмуць.
Дый у самога, скажу шчыра, адпала такое жаданне. У час экскурсіі бачыў, як
навучэнцы падыходзілі да настаяцеля, як цалавалі яму руку. Ведаючы свой
вольналюбівы характар, зразумеў, што там
не змагу працаваць. Таму
адмовіўся ад гэтай задумы і больш туды не паехаў.
Ці прыняў бы прапанову, калі б паступіла? Думаю, што
прыняў бы і, напэўна, трапіў бы з агню ў полымя. А са школы пазней мяне ўсё-ткі
выціснулі. Каб захаваць здароўе, у 55 гадоў мусіў пайсці на ільготную
настаўніцкую пенсію.
Аляксей
Якімовіч